Sexualitatea pertsonen alderdi bat da eta zenbait ezaugarri, gaitasun eta funtzio biltzen ditu, hala nola gorputz sexuduna, sexu erantzuna (desira, kitzikapena, orgasmoa eta amaiera), sexu identitatea, sexu joera, genero identitatea, plazera edo erotismoa. Sexualitatea harreman sozial eta afektiboei, osasunari, autokontzeptuari eta buruestimuari lotuta dago, eta horiei eragin egiten die. Jokabideen, pentsamenduen, desiren, fantasien, balioen, sinesmenen eta pertsona barruko eta pertsonen arteko harremanen bidez sortu, bizi eta adierazten da. Sexualitatearen garapenean, alderdi biopsikosozialek, ekonomikoek, historikoek, politikoek, osasunekoek, kulturalek, etikoek, erlijiosoek eta espiritualek eragiten dute, eta era berean, sexualitateak arestiko guztiei eragiten die. Beraz, ikasia da, gure berezko sexu gaitasunetik abiatuta, eta banakako mailan zein gizarte eta eboluzio mailan eraiki da. Sexualitate bakoitza bakarra da eta bizi osoan zehar dago presente.
Gehiago irakurri
Gure gizarte askotan sexualitatearen inguruko doktrinamendua egon da, eta sortu dituzten ereduek sexualitate nagusi eta sozialki baliogarri mota bat ezarri dute, dauden besteak ezkutatuz eta gutxietsiz, pertsona bakoitzaren sexu bizipen sortzaile eta bakarra mugatuz, eta orokorrean gizarteari erasanez. Sexualitate eredu horiek batez ere ‘derrigorrezko heterosexualtitatean’ edo ‘heteronormatibitatean’ (Adrienne Richen eta Michael Warmerren kontzeptua, hurrenez hurren) dute oinarria, baita pertsona bakoitzari bere genitalen arabera ‑gizon edo emakume jo diren‑ inposatutako sexu eta genero roletan ere. Intersexualitatea bazterrean utzi dute, eta gizarte hierarkiak sortu dituzte.
Beste egile batzuen artean, Gayle Rubinek utzi zuen agerian sexu eta genero rolen arteko lotura, ‘sexu-genero sistema’ kontzeptu konposatuaren bidez, honela definituta: “Gizarte batek sexualitate biologikoa giza jardueraren emaitza bihurtzeko duen xedapen multzoa, zeinean giza premia eraldatzaile horiek asetzen baitira”. Hala, Rubinek zalantzan jarri zituen sexu eta genero rolak, naturaren eta kulturaren arteko ustezko bereizketa gisa.
Azken garaiotan, gorputzei eta identitateei buruzko eztabaidari esker bestelako sexu eta genero joerak zein identitateak erakutsi ahal izan dira. Adibideetako bat queer teoria da; horren arabera, pertsonen sexu joera eta sexu edota genero identitatea gizarte eraikuntza baten emaitza baitira; hori dela-eta, ez dago giza naturan biologikoki inskribatutako edo berezko sexu eginkizunik, baizik eta rol horiek burutzeko modu sozialki aldagarriak. Zentzu horretantxe, hain zuzen ere, uste du Beatriz Preciado filosofo, aktibista eta teoria horren ikertzaileak sexualitatea eta haren barruan sartzen dena (identitatea, joera, desirak, atsegin modua, etab.) “plastikoak” direla.
Erreferentziak
-Osasunaren Mundu Erakundea (OME). (2006). "Defining sexual health Report of a technical consultation on sexual health", 28–31 January 2002. Geneva: OME.
-Rubin, Gayle "The Traffic in Women: Notes on the "Political Economy" of Sex", in Rayna Reiter, ed., Toward an Anthropology of Women, New York, Monthly Review Press (1975).
Igo
