Feminismo islamikoa feminismoa da mundu osoan ezagutzen dugun bezala, emakumeentzako askatasuna, emantzipazioa eta duintasuna aldarrikatzen dituzten printzipio unibertsalak dauzkalarik. Islamikoa da, gure kulturan islamak irakasten duen mezu espiritualari buruz dauden printzipio batzuk dauzkalako. Feminismoa eta islama bateratzeari buruzko galderari ‑islama emakumeak baztertzen dituen erlijio gisa ikusita dagoela kontuan hartuta‑, erantzun behar zaio erlijioaz hitz egiten dugunean, sistemaz, ideologia erlijiosoaz eta erakunde erlijioso batez ari garela, baina baita erlijio guztien baitan dagoen mezu espiritualaz ere. Emakumeen bereizkeria erakunde erlijiosoek eta sistema erlijiosoek ekarri dute, ez mezuak. Mezu espiritual horretatik abiatuta eskubideak aldarrikatu nahi ditugu guk, baita erakunde erlijiosoen aurka borrokatu ere, eurek egin baitute mezu espiritualaren irakurketa patriarkala.
Gehiago irakurri
Feminismoaren barruan hainbat eredu daude, eta denok bat gatozen printzipio unibertsalak ere badaude. Ereduen eta printzipioen artean bereizten jakin behar da. Printzipio unibertsalak emakumeen emantzipazioaren, duintasunaren eta berdintasunaren aldeko borroka dira. Horrexegatik, feminismo erradikala, Estatu Batuetako feminismoa edo black feminism dauden bezalaxe, feminismo islamikoa ere badago.
Mugimendu gisa, nahiko berria eta askotarikoa da; ez dago feminismo islamiko bakarra, zenbait korronte baitaude, hala nola ‘feminismo’ izena ukatzen dutenak, mendebaldeko ñabardura negatiboa daukalako. Edonola ere, kontzeptu kontua da, eta ez printzipio kontua.
Feminismo islamdarra berez sortu zen 80etan, mundu osoko emakume musulmanek hausnarketa eta ikerketa egin ondoren, eta 90etan indarrez agertu zen. Mugimendua ez zen munduko zati bakar batean sortu; Egipton, Iranen, Marokon, Tunisian nabarmendu zen, mundu musulmaneko herririk handienak ahaztu barik: Indonesia eta Malaysia, non mugimendu oso garrantzitsua baitago. Beste herri batzuetako komunitate islamdar isolatuetan ere gorpuztu zen, baina gehiago hedatu zen Estatu Batuetan, bertan emakumeek goi mailako ikasketak dauzkatelako.
90etan hasi bazen ere, ez zen ezerezetik sortu; arabiar feminismo nazionalistaren jarraipena da. Mugimendu horrek 40 eta 50 hamarkaden artean hartu zuen garrantzia, eta haren pean emakumeak gizonekin soinez soin borrokatu ziren deskolonizazioaren alde. Independentziaren ondoren, baztertuak izan ziren eta feminismo nazionalista oso desagertuta geratu zen. 50etan, erlijioaren aurkako feminismo laikoa sortu zen, baina ez zuen emaitzarik lortu arabiar herria islamean oso errotuta dagoelako, eta lagatzerik ez dagoen memoria bat, historia bat, milaka urteko esperientzia bat delako. Belaunaldi gazteak, haren ondoren islama ikasi ahal izan duenak, ikusi du feminista laikoek ziotena ez zela guztiz egia: erakundeek ‑gizonek kontrolatuta denak‑ testu sakratuei eman dieten irakurketa du emakumeen bazterkeriaren errua.
Emakume musulman asko, kalifa erantzukizuna berreskuratuta, testu sakratuak berrirakurtzen hasi dira, eta baieztatu dutenez, gorde duten mezu espirituala, esaten denaren kontra, emakumeak askatzen ari da eta askatu ditu. Mezu askatzailea eta emantzipatzailea da, beraz. Pertzepzio horretan oinarrituta, feminista islamikoek argudio erlijiosoak ere badarabiltzate kontrakoa defendatzen duten ulemen eta imanen aurka.
Igo
